Voor zover we dat kunnen nagaan bestond het menu van de gewone man in de 16de eeuw vooral uit een combinatie van melk, granen en bolgewassen (uien, wortelen, rapen, …) die meestal in een brij (potagie) gekookt werden. Soms aangevuld met (gerookte) haring of (gepekeld) varkenvlees. Vermits heel wat stadsbewoners naast varkens ook kippen hielden, zal er af en toe ook wel een kippenboutje op tafel gekomen zijn, maar in ieder geval: dat was voorbehouden voor speciale gelegenheden.
De rijkere bevolking kon zich wel wat meer veroorloven, en de eerste kookboeken, die rond het midden van de 16de eeuw ontstaan bieden een goed beeld van wat er aan de betere tafels zoals te eten viel, maar niet alleen uit die kookboeken kunnen we ons een idee vormen van het rijkemensendieet uit die tijd. Die rijkere mensen kunnen zich stilaan ook luxeproducten veroorloven om de woning mee op te smukken, zoals bijvoorbeeld schilderijen. Op die manier ontstaan nieuwe genres in de schilderkunst, zoals stillevens met tafels gevuld met groenten, vis, wild, gevogelte, of markt- en keukentaferelen. De schilders uit de Nederlanden worden er echte grootmeesters in, zoals bvb. Osias Beert en Clara Peeters.
De woonvertrekken in het Rubenshuis tonen u ook een rijke verzameling van dergelijke stillevens.
2 reacties
Ik zie iets wat op bretzels lijkt op het schilderij van Clara Peeters. Was deze Beierse lekkernij hier ook al bekend dan?
In ieder geval leefde er in die tijd al een vrij grote ‘Duitse kolonie’ in Antwerpen. Albrecht Dürer schrijft in het verslag dat hij maakte van zijn reis in de Nederlanden over verschillende ontmoetingen met andere Duitsers hier in Antwerpen.